Katalog dobrych praktyk w zakresie robót hydrotechnicznych i prac utrzymaniowych wraz z ustaleniem zasad ich wdrażania

Posted on by admin

Źródło: https://apgw.gov.pl/pl/news/show/78

Katalog dobrych praktyk w zakresie robót hydrotechnicznych i prac utrzymaniowych wraz z ustaleniem zasad ich wdrażania zrealizowany został w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020, na zlecenie Ministerstwa Środowiska, kierującego wówczas działem gospodarki wodnej w Polsce.

Pojęcie „dobre praktyki” należy rozumieć szeroko jako:

  • prawidłowo przeprowadzony proces podejmowania decyzji, rozpoczynający się od identyfikacji źródła problemu i stwierdzenia czy dane przedsięwzięcie (robotę hydrotechniczną, pracę utrzymaniową) rzeczywiście należy wykonać;
  • szczególny sposób zaplanowania i wykonania przedsięwzięcia, zapewniający w dłuższej perspektywie czasowej optymalizację zarówno efektu środowiskowego, dostarczanych korzyści społecznych i gospodarczych, jak i nakładów na utrzymanie;
  • sposoby minimalizacji negatywnych oddziaływań środowiskowych, zarówno na etapie realizacji przedsięwzięcia, jak i na etapie przyszłego jego funkcjonowania;
  • sposoby wykorzystania robót hydrotechnicznych i prac utrzymaniowych do przynajmniej częściowej renaturyzacji rzek.3 w celu poprawy ich stanu lub potencjału ekologicznego, z zastrzeżeniem ograniczeń wynikających z korzystania z silnie zmienionych części wód, w tym w szczególności z dróg wodnych.

Katalog ma pełnić rolę przewodnika dla inwestorów realizujących projekty w zakresie prac utrzymaniowych i robót hydrotechnicznych, a także stanowić źródło wiedzy i narzędzie do promowania dobrych praktyk w zakresie zrównoważonego oraz oszczędnego gospodarowania zasobami środowiska.

Jako narzędzie do promowania dobrych praktyk Katalog pełni również funkcje dydaktyczne, jako źródło wiedzy dla środowisk uczelnianych i kształcenia młodych inżynierów w tym zakresie. Opracowanie Katalogu dobrych praktyk stanowi działanie wpisane do aktualizacji Programu wodno-środowiskowego kraju, mające na celu wypełnienie postanowień art. 11 ust. 4 ramowej dyrektyw wodnej (RDW). Program wodno-środowiskowy kraju jest integralną częścią obowiązujących Planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy, co oznacza, że opracowanie i wdrożenie tego katalogu wpisuje się w realizację celów stawianych przez RDW.

Wprowadzenie dobrych praktyk, w tym zastosowanie przyjaznych środowisku metod w realizacji przedsięwzięć na ciekach i w ich sąsiedztwie, w znacznym stopniu pozwoli doprowadzić m.in. do poprawy zdegradowanych ekosystemów, poprawy ilości i jakości zasobów wodnych oraz łagodzenia skutków zmian klimatu przekładających się na częstsze zjawiska ekstremalne (powodzie i susze). Poprzez wskazanie klucza decyzyjnego i wykazu kryteriów istotnych ze względu na określenie zasadności i opłacalności zaplanowanych działań utrzymaniowych i robót hydrotechnicznych, Katalog przyczyni się również do zwiększenia efektywności wydatkowania środków publicznych.

Zakłada się zatem, że działania realizowane w ramach „dobrych praktyk” będą istotnym elementem wspierającym kształtowanie zrównoważonego rozwoju.

Materiał ten posłuży również administracji wodnej, projektantom, hydrotechnikom, meliorantom, jak również urzędnikom odpowiedzialnym za ochronę środowiska przy weryfikacji zgłaszanych inwestycji i prac utrzymaniowych.

Dobre praktyki opierają się o 4 kroki decyzyjne, tj.:

  1. analizę i diagnozę problemu oraz rozważenie możliwych rozwiązań;
  2. odniesienie się do ograniczeń prawnych i środowiskowych;
  3. sprawdzenie opłacalności celowej interwencji;
  4. wybór optymalnego rozwiązania.

W bieżącym zarządzaniu ciekami Katalog może być wykorzystany jako pomoc w wyborze właściwego dla danego cieku pakietu działań utrzymaniowych, dodatkowych i inwestycyjnych – stosownie do hierarchii celów, jakie dany ciek ma realizować. Opracowanie pomoże także w analizowaniu zasadności, dopuszczalności i opłacalności przedsięwzięć podejmowanych w wodach, a także w wyborze optymalnej skali prac, form, terminów, technologii i zakresu ich wykonania, z uwzględnieniem m. in. analizy sposobu zagospodarowania terenów przylegających do cieku, występowania i statusu form ochrony przyrody i JCWP oraz możliwości zastosowania rozwiązań alternatywnych. Może być także pomocą do formułowania warunków wykonania prac.

Wnioski

Opracowanie Katalogu wynikało z potrzeby poprawy dotychczasowych standardów prowadzenia robót hydrotechnicznych i prac utrzymaniowych. Zasadniczym wnioskiem płynącym z tego dokumentu jest konieczność kluczowej zmiany sposobu myślenia w zarządzaniu wodami. Różne typy realizowanych już obecnie działań utrzymaniowych, dodatkowych i inwestycyjnych tworzą dobry zestaw narzędzi do właściwego zarządzania. Potrzebne jest bardziej kompleksowe i wielostronne podejście do planowania i stosowania tych działań – właściwy dobór narzędzi do konkretnych sytuacji; tak by rozwiązywać problemy w sposób optymalny, trwały i kompleksowy, chroniący nie tylko przed wylewami rzek, ale i przed suszą, spójny przy tym z osiągnięciem celów środowiskowych.